​

Uluslararası Gözetim Şirketleri Genel Bilgisi

​

           Dış ticarete konu mallarla ilgili olarak kalite ve miktar kontrolü; depolama, yükleme, boşaltma ve nakil esnasındaki durumun tespiti ile döviz kuru ve mali şartlar da dâhil olmak üzere fiyat ve gümrük sınıflandırmasının doğruluğunun saptanması konusundaki uluslararası gözetim faaliyetleri yürütmek üzere Ekonomi Bakanlığı'na başvuran firma/kuruluşlara uluslararası gözetim şirketi statüsü verilmektedir.

Diğer bir deyişle, ithalatçı ve/veya ihracatçı, dış ticarete konu ürün ile ilgili olarak üzerinde anlaştıkları hususların yerine getirildiğinden emin olmak için uluslararası gözetim şirketlerine başvurmakta; uluslararası gözetim şirketleri ürünün özellikleri, kalitesi, miktarı, fiyatı vb. hususlarda ölçüm ve analizler yaparak bir rapor düzenlemekte; dış ticaret bu gözetim raporundaki verilere güvenilerek gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda, Ekonomi Bakanlığı'nca uluslararası gözetim şirketi statüsü verilmesiyle, gözetim şirketinin uzman personel ve altyapı gibi asgari koşullara sahip olduğu hususu, devlet tarafından onaylanmış olmaktadır.

Gözetimin Faydaları Gözetim;

• Alıcının istediği malın sevkiyat öncesi ve/veya sonrasında; söz konusu malın, ithalatçı ve/veya ihracatçısı tarafından sözleşmede ve/veya standartında öngörülen koşullara ne ölçüde uygun olduğunun belirlenmesi,

• Taraflar arasında ileride doğabilecek anlaşmazlıkların ve bunun sonucu olarak ortaya çıkabilecek zararların önlenebilmesi,

• Gerektiğinde yeni fiyat ayarlamalarına gidilebilmesi açısından, ihracatçı ve ithalatçılara önemli avantajlar sağlamaktadır.

Gözetim Belgesi Gönderilen malın ithalatçının siparişine uygun olup olmadığını araştıran bir gözetim şirketinin hazırlamış olduğu bir belgedir. Bir başka ifade ile ticarete konu olan bir malın alıcıya tesliminin satış sözleşmesinde öngörülen miktar, kalite, ambalajlama, etiketleme, yükleme, taşıma, teslim zamanı gibi koşullara uygun olarak gerçekleştirildiğinin bir "Gözetim Şirketi" aracılığıyla alıcı ve satıcı tarafından tespit ettirilmesidir. Gözetim Şirketi Nedir?

Gözetim şirketi; uluslar arası ticari kuralların gereği olarak, mevzuat, satış akdi veya akreditifler gereğince tartı ve analiz yapılması zorunlu bulunan hallerde, -Ticarete konu olan malda (mamul/yarı mamul) aranan özelliklerle ilgili kalite kontrol ve tartı işlemlerini yapan, -Bu işlemlerle ilgili raporları düzenleyen, -Bu işlemeleri gerçekleştirmek için her türlü laboratuarları kuran ve işleten, -Tüm bunların sonucunda ithalat ve ihracat işlemlerinde koordinasyon sağlayan tarafsız kuruluşlardır.

Gözetim şirketlerinin ihracatçılara sağladığı avantajlar

• Malın arzulanan nitelikte olmaması durumunda sözleşmeye uygun olmayan malların ihracatını önleyerek malların sonradan geri gönderilmesi, tarafların gereksiz masraflara girmesi ve zaman kaybı önlenir.

• Satış bedelinin hepsinin veya mümkün olduğu kadar büyük bir kısmının tahsil edilebilmesi imkanı doğar.

• Satılan mala tarafsız bir kuruluştan kalite uygunluk belgesi alabilme imkanı ve dolayısıyla mamulün pazarlama şansının artmasını sağlar.( Bazı ülkeler Gözetim raporuna sahip olmayan malı kabul etmemektedir.)

• Gözetim şirketlerinin iç ve dış piyasalardaki etkinliğinden faydalanılarak ürüne yeni pazarlar bulabilme imkanı doğar. 

Gözetim şirketlerinin ithalatçılara sağladığı avantajlar

• Mal kalitesinin belirlenen şartname, standart ve mevzuata uygunluğunu garanti eder.

• Anlaşmada öngörülen miktarın sevkinin belgelenmesi ile ambalaj, etiketleme ve yüklemenin şartnameye uygunluğunu belirler.

• Şartname koşulları dışına çıkılması halinde satıcıya fiyat kırdırabilme imkanı sağlar.

• Teslimdeki gecikme zamanında belirlenebilir.

Özetle, ihracatçılarla ithalatçılar arasında sözleşme koşullarına uymama sonucu ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklarda, Gözetim Şirketleri hazırlayacakları raporlarla en kısa yoldan adil bir biçimde konuyu çözüme kavuşturabilirler. Bu raporlar sonucu Gözetim Şirketleri yeni fiyat ayarlamalarında da etkili olabilmektedirler. 

​

​

​

​